Zbieranie oddechu po czyimś samobójstwie to jak spacer przez las, w którym drzewa – zamiast szumieć – krzyczą pytaniami. „Dlaczego?”, „Czy mogłem zrobić więcej?”, „Czym zawiniłem?”. David Kessler w swoim „Szóstym etapie żałoby” proponuje, aby poszukać sensu tam, gdzie wydaje się go brakować. Ale czy to w ogóle możliwe?
Poczucie winy i chaos emocjonalny
Kiedy bliska osoba odbiera sobie życie, zostawia nas w emocjonalnym chaosie. To inne przeżycie niż utrata bliskiego z powodu choroby czy starości – tu pozostajemy w cieniu poczucia winy, które potrafi być niemal paraliżujące. Zastanawiamy się nad każdą rozmową, każdym gestem, który mógł coś zmienić.
Poszukiwanie sensu według Kesslera
David Kessler wprowadza do klasycznych pięciu etapów żałoby szósty – poszukiwanie sensu. Jego zdaniem, tragedie takie jak samobójstwo mogą stać się przestrzenią do wzrostu i odkrycia nowych wartości, choćby poprzez upamiętnienie życia zmarłego.
Szukanie sensu nie oznacza usprawiedliwiania samobójstwa ani racjonalizowania go. Nie chodzi o to, by zrozumieć „dlaczego”, ale by znaleźć sposób na życie po stracie. Sens można odnaleźć w działaniach, które pomagają innym – np. angażowanie się w kampanie społeczne na rzecz zdrowia psychicznego, sadzenie drzew pamięci czy tworzenie fundacji wspierających osoby w kryzysie.
Kessler podkreśla, że sens nie musi wynikać z samej tragedii, ale z naszej reakcji na nią. Może objawić się w działaniach na rzecz innych, w rozmowach, w decyzjach, które podejmujemy każdego dnia.
Jak radzić sobie z żałobą
Nie istnieje jedna droga przechodzenia przez żałobę, ale istnieją narzędzia, które mogą pomóc.
Prowadzenie dziennika emocji – zapisanie myśli pozwala lepiej zrozumieć proces, przez który przechodzimy.
Pisanie listów do zmarłego – pozwala wyrazić słowa, które pozostały niewypowiedziane.
Tworzenie rytuałów pamięci – sadzenie drzew, zapalanie świec, tworzenie pamiątek pomaga w procesie przepracowania żałoby.
Udział w grupach wsparcia – regularne spotkania z osobami o podobnych doświadczeniach mogą pomóc w zaakceptowaniu straty.
Rozmowa o zmarłym jest kluczowa. Nie można definiować osoby wyłącznie przez jej śmierć – ważne jest, by pamiętać o jej życiu. Wspomnienia pomagają odnaleźć spokój i oswoić żałobę.
Gdzie szukać pomocy?
Telefon Zaufania dla Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym – 116 123
Centrum Wsparcia dla Osób w Kryzysie Psychicznym – 800 70 2222
Grupa wsparcia „Żałoba po samobójstwie” (Fundacja Nagle Sami) – www.naglesami.org.pl | 22 111 00 30
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Warszawie – www.oik.org.pl | 22 855 44 32
Poradnia Telefoniczna Centrum Zdrowia Psychicznego – 22 425 98 48
Instytut Dobrej Śmierci – www.instytutdobrejsmierci.pl – organizuje webinary, warsztaty oraz kręgi żałoby, w tym po stratach samobójczych.
„w próżni”
co mogłem zrobić, gdy wiatr
porwał wszystko, co miało wagę?
listy z pytaniami
do wszechświata
wracają,
czy gdybym złapał jeden,
los zmieniłby kurs?
w pokoju
okien bez szyb
wszystko bez kresu,
nie znam szyfru,
a odpowiedzi udają, że mnie nie ma
czy obraz co wypadł z ramy
ma szanse zawołać ratunku?
upuściłem cię ?
a może i tak byś spadł?
pustka się wprowadziła,
tylko ona chce ze mną być
najwierniejsza kochanka
i koniec każdego dnia
taki sam
wersje topnieją
a pytania jadą tramwajem linii zero
pętla mózg – ściana,
zbyt banalne, żeby skusić
przyczynę
trzymam te rozmowy na smyczy,
porwały wszystkie obietnice,
może rozum
na końcu któregoś dnia
znajdzie drogę
do tego, kto odpowie
